حمله اعراب مسلمان به ایران
حمله اعراب مسلمان به ایران |
در سال 18 هجری اعراب مسلمان به ایران حمله کردند.
– آیا در جنگ های جلولا و نهاوند سپاه ایران در مقابل حمله اعراب مسلمان به ایران مقاومت کردند؟
حمله اعراب مسلمان به ایران
|
در جنگ جلولاء صد هزار تن از سپاه ایران کشته شدند و مدت ها اجساد آنها بهروی زمین باقی مانده بود و تعداد فراوانی از زنان و کودکان ایران به اسارت رفتند.این جنگ به ان جهت جلولا (پوشانیده) نام گرفت که از بس کشته دشت و صحرا را پوشانیده بود که نمودار عظمت و جلال جنگ جلولاء بود. (تاریخ طبری.جلد 3. صفحه1829)
سپاه ایران در جنگ نهاوند نیز مقاومت بسیاردرخشانی در مقابل حمله اعراب مسلمان نشان دادند.اعراب مسلمان نیز در جنگ نهاوند خشونت بسیار از خود نشان دادند بطوریکه «عروه بن زید»(شاعر عرب) از جنگ نهاوند نیز به عنوان «پیکار هولناک» نام می برد. (اخبار الطوال .صفحه 151-152)
حمله اعراب مسلمان به ایران |
پس از فتح استخر (سالهای 28-30 هجری) توسط اعراب ، مردم استخر در ایران سر به شورش برداشتند و حاکم عرب آنجا را کشتند.اعراب مسلمان مجبور شدند برای بار دوم استخر را به محاصره در اورند.مقاومت و پایداری مردم ایران در برابر اعراب مسلمان آنچنان بود که فاتح استخر (عبدالله بن عامر) را به سختی نگران و خشمگین کرد بطوریکه سوگند خورد که چندان از مردم استخر در ایران بکشد که خون براند. پس خون همگان مباح گردانید و چندان کشتند خون نمی رفت تا آب گرم به خون ریختند پس برفت و عده کشته شدگان ایران که نام بردار بودند «چهل هزار کشته » بودند بیرون از مجهولان . (فارسنامه ابن بلخی. صفحه 135) (کامل . جلد3. صفحه 163)
استخر :
در زمان حضرت علی نیز مردم استخر درایران باردیگر به علیه اعراب مسلمان سر به شورش گذاشتند و این بار» عبدالله ابن عباس» به فرمان حضرت علی شورش توده های مردم استخر در ایران را به خون فرو نشاند.(فارسنامه.صفحه 136)
حمله اعراب مسلمان به ایران |
حضرت علی برای خاموش کردن شورش مردم فارس و کرمان در ایران » زیاد بن ابیه» را به سوی فارس و کرمان فرستاد. ( جهت آشنایی با جنایات این سردار معروف » زیاد بن ابیه» به کتاب مروج الذهب. جلد2. صفحه 29 مراجعه فرمایید)
حمله اعراب مسلمان به ایران |
شاپور :
در حمله به » شاپور» نیز مردم پایداری و مقاومت بسیار کردند بگونه ای که عبیدا ( سردار عرب ) بسختی مجروح شد آنچنانکه بهنگام مرگ وصیت کرد تا به خونخواهی او، مردم شاپور را قتل عام کنند؛ سپاهیان عرب نیز چنان کردند و بسیاری از مردم شهر را بکشتند. (کتاب فارسنامه ابن بلخی؛ صفحه 116 ) ( تاریخ طبری؛ جلد پنجم صفحه 2011)
شوشتر :
در شوشتر، مردم وقتی از تهاجم قریب الوقوع اعراب با خبر شدند ؛ خارهای سه پهلوی آهنین بسیار ساختند و در صحرا پاشیدند. چون قشون اسلام به آن حوالی رسیدند ؛ خارها به دست و پای ایشان بنشست ؛ و مدتی در آنجا توقف کردند. پس از تصرف شوشتر ؛ لشکر اعراب در شهر به قتل و غارت پرداختند و آنانی را که از پذیرفتن اسلام خود داری کرده بودند گردن زدند. ( الفتوح .صفحه ۲۲۳ ) ( تذکره شوشتر. صفحه۱۶ )
در چالوس رویان؛ عبدالله ابن حازم مامور خلیفه ی اسلام به بهانه (دادرسی ) و رسیدگی به شکایات مردم؛ دستور داد تا آنان را در مکان های متعددی جمع کردند و سپس مردم را یک یک به حضور طلبیدند و مخفیانه گردن زدند بطوریکه در پایان آنروز هیچ کس زنده نماند … و دیه ی چالوس را آنچنان خراب کردند که تا سالها آباد نشد و املاک مردم را بزور می بردند. ( تاریخ طبرستان . صفحه ۱۸۳ ) ( تاریخ رویان . صفحه ۶۹ )
حمله اعراب مسلمان به ایران |
«آذربایجان»:
زمان عمر(کلیک) مردم آذربایجان در ایران چندین بار سر به شورش برعلیه اعراب مسلمان گذاشتند و با سپاهیان اعراب بسختی جنگیدند. در زمان عثمان هم شورش های متعددی بر علیه اعراب در آذربایجان ایران روی داد. (فتوح البلدان .صفحه 165-166-326)
«خراسان»:
مردم خراسان در ایران که قبول اسلام کرده بودند پس از چندی مرتد شدند و در زمان عثمان سربه شورش بر علیه اعراب مسلمان گذاشتند.
بفرمان خلیفه «عبدالله بن عامر» و «سعید بن عاص» به سوی خراسان در ایران تاختند تا بار دوم «گرگان» و «طبرستان» و » تمیشه» را فتح نمایند.(مجمل التواریخ و القصص . صفحه 283)
مردم سیستان در ایران نیز سربه شورش برعلیه اعراب گذاشتند و حاکم اعراب آنجا را از شهر بیرون کردند. (فتوح البلدان. صفحه272)
حمله اعراب مسلمان به ایران |
فارس :
در سال 28 هجری مردم فارس (کلیک) در ایران علیه «عبیدالله بن معمر» سر به طغیان گذاشته و او را کشتند و اعراب مسلمان را شکست دادند. مردمدارابگر(کلیک) در ایران نیز بر علیه اعراب مسلمان سر به طغیان گذاشتند.(کامل.جلد3 .صفحه 163)
«گرگان»:
مردم گرگان با سپاهیان اسلام به سختی جنگیدند؛ بطوریکه سردار عرب ( سعید بن عاص ) از وحشت؛ نماز خوف خواند . پس از مدتها پایداری و مقاومت؛ سرانجام مردم گرگان امان خواستند و سعید ابن عاص به آنان « امان » داد و سوگند خورد « یک تن از مردم شهر را نخواهد کشت » مردم گرگان تسلیم شدند، اما سعید ابن عاص همه ی مردم را بقتل رسانید؛ بجز یک تن؛ و در توجیه پیمان شکنی خود گفت: « من قسم خورده بودم که یک تن از مردم شهر را نکشم! .. تعداد سپاهیان عرب در حمله به گرگان هشتاد هزار تن بود. ( تاریخ طبری . جلد پنجم . صفحه ۲۱۱۶ ) ( تاریخ کامل . جلد سوم . صفحه ۱۷۸ )
مردم گرگان در ایران، در زمان «سلیمان بن عبدالملک اموی» سر به طغیان بر علیه اعراب مسلمان برداشتند و عامل خلیفه را کشتند.
حمله اعراب مسلمان به ایران |
«یزید بن مهلب» برای سرکوبی مردم به سوی گرگان در ایران شتافت.» یزیدبن مهلب » در گرگان سوگند خورد که با خون عجم آسیاب بگرداند و گندم آرد کرده و بخورد. (فتوح البلدان . صفحه 187-188)
رامهرمز نیز پس از جنگی سخت به تصرف سپاهیان اسلام در آمد و فاتحان عرب؛ بسیاری از مردم را کشتند و زنان و کودکان فراوانی را برده ساختند و مال و متاع هنگفتی بچنگ آوردند. (کتاب الفتوح؛ صفحه 215)
» الیس » در عراق :
در حمله به الیس جنگی سخت بین سپاهیان عرب و ایران در کنار رودی که بسبب همین جنگ بعد ها به « رود خون » معروف گردید در گرفت. در برابر مقاومت و پایداری سرسختانه ی ایرانیان خالد ابن ولید نذر کرد که اگر بر ایرانیان پیروز گردید « چندان از آنها بکشم که خون هاشان را در رودشان روان کنم » و چون پارسیان مغلوب شدند. بدستور خالد « گروه گروه از آنها را که به اسارت گرفته بودند می آوردند و در رود گردن می زدند » مغیره گوید که « بر رود آسیاب ها بود و سه روز پیاپی با آب خون آلود قوت سپاه را که هیجده هزار کس یا بیشتر بودند آرد کردند کشتگان ( پارسیان ) در الیس هفتاد هزار تن بود. ( تاریخ طبری . جلد 4. صفحه ۱۴۹۱)
این قسمت از ایران در حدود 250 سال در برابر هجوم و نفوذ اعراب مسلمان مقاومت کردند بطوریکه اعراب مسلمان این نواحی را» ثغر» می خواندند که یعنی: مرزی که ولایات اهل کفر را از مسلمانان جدا می سازد.